Σε αρθρο του Béligh Nabli τις 14 Σεπτεμβρίου 2017
στην σελίδα του γαλλικού Ιστιτούτου Στρατηγικών και Διεθνών Σχέσεων (IRIS) με τον
ερωτηματικό τίτλο «Από τον παροπλισμό στη
γεωπολιτική αναβίωση της Μεσογείου;» γίνεται μία ανάλυση για την επαναφορά της
Μεσσογείου στο διεθνές γεωπολιτικό επίκεντρο. Το άρθο μεταφράστηκε και
παρατίθεται παρακάτω χωρίς το τελευταίο μέρος του που αφορά τα γαλλικά στρατηγικά
συμφέροντα για τη Μεσόγειο.
Μόνο με τις μεγάλες κατακτήσεις και ανακαλύψεις
του 15ου και 17ου αιώνα η κεντρική θέση που αποκτήθηκε (κατά την αρχαιότητα)
από τη Μεσόγειο τέθηκε σε αμφισβήτηση. Από τότε, η "γεωπολιτική υποβάθμιση"
της δεν έχει πάψει να επιβεβαιώνεται: η περιοχή της Μεσογείου δεν αποτελεί
πλέον το προνομιούχο πεδίο των μεγάλων δυνάμεων. Επιπλέον, το νέο κύμα «παγκοσμιοποίησης» που γεννήθηκε στα τέλη
του 20ου αιώνα και το οποίο είναι
συνώνυμο με την ανάπτυξη του δι-ατλαντικού και (ιδιαίτερα) δι-ειρηνικού εμπόριου:
τεχνικά, η λεκάνη της Μεσογείου είδε το βάρος της να μειώνεται λίγο ακόμα στην
παγκόσμια οικονομία.
Ωστόσο, η Μεσόγειος δεν περιθωριοποιείται στον
παγκοσμιοποιημένο κόσμο του 21ου αιώνα: προσβάσιμη από όλο τον κόσμο μέσω των
στενών του Γιβραλτάρ και του καναλιού του Σουέζ, μια διασταύρωση μεταξύ τριών
ηπείρων που την συνορεύουν, η Μεσόγειος εξακολουθεί να αποτελεί μια σημαντική
θαλάσσια διαδρομή για το παγκόσμιο εμπόριο: το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο
στη Μέση Ανατολή, καθώς και τα μεταποιημένα αγαθά από την Ανατολική Ασία,
μεταφέρονται σε μεγάλο βαθμό από αυτή τη διαδρομή προς ευρωπαϊκούς ή
βορειοαμερικανικούς λιμένες. Γι’αυτό το λόγο, η Κίνα πραγματοποίησε μεγάλες επενδύσεις για να
εγκατασταθεί στον εμπορικό τερματικό σταθμό του Port Said, βόρεια του καναλιού
του Σουέζ και των λιμένων της Νάπολης και του Πειραιά, που θεωρούνται πύλες
προς τις ευρωπαϊκές αγορές.
Η Μεσόγειος φαίνεται οτι δεν έχει βγει από την ιστορία. Ακόμα περισσότερο, το γεωπολιτικό ενδιαφέρον του πολυπολικού μεσογειακού κόσμου επαναξιολογείται, όπως αποδεικνύεται από την εμφάνιση ενός νέου ενεργειακού πόλου στην ανατολική Μεσόγειο και την επιβεβαίωση της Μεσογείου ως ένα από τα "ιδιαίτερα σημεία" της αλλαγής του κλίματος. Πάνω απ 'όλα, το ωστικό κύμα των λαϊκών αντιδράσεων που διαπέρασε τις Νότιες και τις Ανατολικές ακτές το 2011 είναι η αιτία μιας σειράς φαινομένων των οποίων ξεπερνούν τα τοπικά ή περιφερειακά διακυβεύματα: μία μονοναδική εμπειρία εκδημοκρατισμού ενός αραβικού καθεστώς (Τυνησία), συγκρούσεις (στη Λιβύη και τη Συρία) που επηρεάζουν τη διεθνή ασφάλεια, η ανάπτυξη τζιχάντικων δυνάμεων και εγκληματικών οργανώσεων διακρατικού χαρακτήρα, η άνοδος των ιδεολογιών ταυτότητας (στηριγμένες στην κατανομή των πολιτισμών, θρησκειών και πολιτισμών), μια ιστορική μεταναστευτική κρίση κ.λπ.
Σημάδια της ανανέωσης του γεωπολιτικού ενδιαφέροντος της Μεσογείου, η Ρωσία υπέγραψε μια δυναμική επιστροφή με την άμεση συμμετοχή της στη συριακή διαμάχη (η οποία είχε ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη υποβρυχίων και πολεμικών πλοίων), ενώ ότι η περιοχή της Μεσογείου βρίσκεται de facto στο επίκεντρο των προτεραιοτήτων της εξωτερικής πολιτικής συγκεκριμένων μεσογειακών χωρών της ΕΕ (όπως η Γαλλία) αλλα κυρίως των ΗΠΑ που διπλωματικά, στρατηγικά αλλα και επιχειρησιακά συμμετέχουν ενεργά.
